نورپردازی و آسایش بصری در پروژههای مسکونی
تابش خورشیدی یکی از مهمترین معیارها در پروژه معماری است؛ زیرا بر تصمیمات مختلفی از جهتگیری ساختمان در سایت گرفته تا انتخاب درها و پنجرهها تاثیر میگذارد. بنابراین، برای اطمینان از کیفیت نور و آسایش بصری در فضای داخلی ساختمان، مطالعه مسیر خورشید و شدت نور آن در هر فضای معین بسیار مهم است.
آسایش بصری تنها بهمعنی تامین نور در فضاهای داخلی نیست؛ بلکه به معنی بهینهسازی استفاده از نور است. یعنی گاهی اجازه ورود نور را به فضای داخلی بدهد و گاهی نیز آن را مسدود کند. همچنین، هر اقدامی برای بهینهسازی نور به نوع فضا و کاربری آن بستگی دارد.
برای دستیابی به نور طبیعی عالی و آسایش بصری، استراتژیهای مختلفی وجود دارد؛ مانند پنجرههای بزرگ، حیاطها و نورگیر. در بعضیموارد نیز، نور با استفاده از عناصر طراحی داخلی مانند بافلهای خورشیدی، پنلهای مشبک، بلوکهای مشبک، آلاچیق و … مسدود یا کنترل میشود.
دراین مقاله به بررسی خانههایی که از نور، بهینه استفاده میکنند، میپردازیم.
خانه Atlantica House
در خانه آتلانتیک که توسط گروه AR Arquitetos بازسازی شدهاست؛ قسمت مرکزی اقامتگاه با سقفی با ارتفاع دوبرابر و یک سطح مربعی بزرگ که روی فضایی خالی قرار گرفتهاست، مشخص شدهاست.
ارتفاع سقف قسمت مرکزی خانه دوبرابر شدهاست و بر روی فضای خالی (Void) قرار گرفته است. نور اقامتگاه نیز توسط نورگیرهایی که در سقف قرار گرفتهاند، تامین میشود. نور روز، فضای داخلی را با نوری ملایم، یکنواخت؛ اما همیشه درحال تغییر پر میکند. به گفته تیم طراحی، ((محیط میتواند در روزهای آفتابی رنگی مایل به آبی، در روزهای بارانی خاکستری و در اواخر عصر رنگ نارنجی را تجربه کند. رنگ محیط همیشه درحال تغییر است، و میتواند ظرافت پرتوهای خورشید و شدت آن را حتی در زمانی که رنگی را نمایان نمیکند، آشکار کند)) .
اقامتگاه NB
در اقامتگاه NB، که توسط Jacobsen Arquitetura طراحی شدهاست، معماران لبهها و بالکنهایی بزرگ ایجاد کردهاند تا از طبقه بالایی در برابر تابش بیش از حد خورشید محافظت کنند و در فضاهای داخلی، آسایش بصری حفظ شود. از سوی دیگر، طبقه اول به عنوان یک فضای باز و یکپارچه طراحی شدهاست. ورودی نیز به عنوان انتقالی بین فضای داخلی و خارجی عمل میکند و نور آن توسط سایهبانی که از چوب ساخته شدهاست، تامین میشود.
پروژه KS Residence
یکی دیگر از استراتژیها برای فراهم کردن آسایش بصری، ایجاد فضاهای خالی با سقفهای بلند برای توزیع بهتر نور طبیعی است. پروژه KS Residence که توسط Arquitetos Associados ساخته شدهاست، از این تکنیک با استفاده از یک فضای خالی بزرگ در یک سه طبقه استفاده میکند که براساس مطالعه شرایط محیطی محلی و تمایل مشتری برای حفظ حریم خصوصی طراحی شده است. علاوهبر این، برای نورپردازی طبیعی و تهویه داخلی نیز از آجرنماهای مشبک استفاده شده است.
خانه Ownerless House nº 01
خانه Ownerless House nº 01 که توسط دفتر Vão طراحی شده است؛ هدف از طراحی آن مسیر برگشتی به داخل، با فضاهای باز و بسته متناوب است، که در آن نور طبیعی و انعکاس آن با توجه به زمان و فصل تغییر میکند. این ویژگیهای چشمگیر را میتوان در حیاط داخلی مشاهده کرد که توسط سایهبانی پیوسته که با بلوکهای پیشساخته، ساخته شده است، مشاهده کرد.
خانه GGL
خانه GGL که توسط Studio AG Arquitetura طراحی شده است؛ از طریق بازشوهایی که بر تاثیر نور طبیعی در محیطها در طول روز تاکید میکنند، با مفاهیم پر و خالی بازی میکند. استراتژی این بنا، پنجرههای دوتایی تختهای است که به عنوان محافظهای خورشیدی در اتاق خواب عمل میکنند و سقف شیروانی، که برای فراهمکردن فضایی برای سولاریوم نامتقارن طراحی شده است، است.
خانه FVB
خانه FVB که توسط Claudia Haguiara Arquitetura طراحی شده است، برای دستیابی به یکپارچگی بیشتر با فضاهای خارجی، نور طبیعی و تهویه متقابل در همه محیطها، به سه بلوک تقسیم شدهاست. همچنین این پروژه از پنلهای کشویی که از چوب قرمز رنگ ساخته شدهاند، به عنوان وسیلهای برای کنترل تابش خورشید در طراحی داخلی و با توجه به نیاز ساکنان بهره میبرد.