معماری دیکانستراکشن: ویژگی‌ها، معماران و هر آنچه باید بدانید
معماری رشته‌ای است که به صورت مستقیم از فلسفه الهام می‌گیرد. سبک معماری دیکانستراکشن هم از همین سنت پیروی کرده و بر‌اساس یک مکتب فلسفی به وجود آمده است. سبک دیکانستراکشن بعد از دوره ساختارگرایی در اروپا شکل گرفت. ساختارگرایی پیوسته به دنبال رعایت قوانین و الگوها بود و حالا این مکتب، نسبت به تمام قوانین گذشته با دید تردید می‌نگرد و آن را با عناوینی همچون ساختار زدا، ضدساختار و پساساختارگرا مطرح می کند.
ویژگی های سبک معماری دیکانستراکشن
- ایجاد احساس تعلیق، ناپایداری و پویایی
- استفاده از سطوح و خطوط مورب و کج و معوج
- همجواری نمادهای نامربوط در کنار یکدیگر
- تداخل احجام و سطوح معلق در یک ترکیب هنرمندانه
در معماری دیکانستراکشن سعی می‌شود برنامه و مشخصات طرح مورد مطالعه و بررسی دقیق قرار گیرد. همچنین خود سایت و شرایط فیزیکی و تاریخی آن و محیط فرهنگی و اجتماعی که سایت در آن قرار گرفته نیز مورد بازبینی موشکافانه قرار می‌گیرد. سپس تفسیرها و تحلیل‌های مختلف از این مجموعه مطرح می‌شود. در نهایت طراحی کالبد معماری به نحوی انجام می‌شود که در عین برآورده نمودن خواسته‌های عملکردی پروژه، تناقضات و تباینات بین موضوعات مختلف و تفسیرهای مختلف از آنها ارائه شود. به این ترتیب کالبد نهایی به صورت یک مجموعه چند معنایی، ابهام انگیز، متناقض و متزلزل ارائه می‌شود که خود طرح زمینه مناسب را برای تفسیر و تأویل های بیشتر آماده میکند.
معماران سبک دیکانستراکشن
- فرانک گهری Frank Gehry
- پیتر آیزنمن Peter Eisenman
- زاهاحديد Zaha Hadid
- رم کولهاس Rem Koolhaas
- دانیال لیبسکند Daniel Libeskind
مهم ترین ساختمان های دیکانستراکشن
- مرکز هنری و بصری وکسنر Wexner Center for the Arts
- مركز گردهمايي كلمبوس از پييتر آيزنمن
- موزه كاستل وِ كيو و باغ گام هاي از دست رفت
موزه یهود شاهکار دنییل لیبسیکیند
اين نوشته ترجمه بخشهايي از يادداشت دانيل ليبسکيند در مورد طرح گسترش موزه يهود برلين است.
صحبت کردن در مورد موزه يهود برلين طي 25سال در جريان بود.طي اين مدت بسياري از کارشناسان خبره و بازماندگان هالوکاست در مورد مفهوم و نتيجه ساختمان موزه يهود برلين بحث کردند نتيجه اين بحث ها مسابقه موزه يهود بود که در سال1988_1989برگزار شد.
وقتي که من براي شرکت در اين مسابقه دعوت شدم حس ميکردم که اين پروژه براي من يک برنامه نيست از اين جهت که لازم نبود من براي فهم پروژه تحقيق کنم يا چيزي ابداع کنم بلکه من از کودکي با اين مفاهيم زندگي کرده بودم بيشتر خانواده ام را هولوکاست از من گرفته بود و خودم هم فقط چند صد کيلومتر دورتر از اينجا در لودز لهستان بدنيا آمده بودم.
سه ايده اصلي در ذهن داشتم که پروژه بر اساس آنها شکل گرفت:
- اول.عدم امکان درک تاريخ برلين بدون درک سهم بزرگ فرهنگي ,اقتصادي ,معنوي,شهروندان يهودي برلين.
- دوم.ضرورت بيان اثر جسمي و روحي هالوکاست در خاطره شهر.
- سوم .از ميان به رسميت شناختن هالوکاست و سهم يهوديان در برلين تاريخ اروپا و برلين استخراج ميشود
نمونه موردی سبک دیکانستراکشن در ایران
مسجد امام رضا (ع) در تهران یکی از مساجدی که اخیراً در تهران در خیابان گرگان ساخته شده است و آن ساختار معمول و سنتی مسجد را ندارد. سعید رضا بریری طراح این مسجد در کنار خیابان نامجو معتقد است هر بنایی که صرفاً گنبد و مناره داشته باشد را نمیتوان مسجد نام گذاری کرد.
در معماری این مسجد هشت انگشت گره خورده به نشانه وحدت سقف بنا را شکل داده روی پوسته آن هشت عدد از اسامی الهی تکرار شده است. در این طرح پوسته پروژه روی زمین نشسته و ارتباط نزدیکی با آدمها برقرار میکند, پوسته داخل گودال باغچه مینشیند و آدمی میتواند روی آن دست بکشد.
دگرگونی“ معیارهای زیباشناختی در فلسفه ساخت شکنی و ”دگردیسی“ حاصل در فرم‌های معماری مبتنی بر ”دگراندیشی“ و ”دگرادراکی“ که از ایجاد انگیزش آنی در روند طراحی معماری یا ایجاد ”تخریب“ ساختارهای سنتی زیباشناختی در معماری، همچون ”تقارن“، ”نظم“، ”تناسب“ و ”سلسله مراتب“ فرمی‌همگام با دگرگونی مفاهیم ” عملکردی صرف “ و نه ” صرفا عملکردی “ حاصل می‌شود، بنیان اندیشه دریدا در زیبایی شناسی واسازی است.
دوری از ساختارهای سنتی شکل گرفته مبتنی بر”خردورزی“ تنها میتواند نمودی بر ”فرم‌وجایگاه”مفاهیم عملکردی“ در معماری را رقم زند.
